İnternet artık hayatınızın bir parçası. Cep telefonunuzdan televizyonunuza kadar sürekli kullandığınız birçok elektronik eşyanız internete erişiyor. Farkında olsanız da olmasanız da bu eşyalarınızın hepsi sizin hakkınızda bir takım bilgileri başka kişi ve kurumlarla paylaşıyor. Eşyalarınızın asosyal nesneler olmasındansa sosyal paylaşımlar içinde bulunmasını tercih ediyor olabilirsiniz. Fakat bu bilgiler sizin aslında pek de paylaşmak istemeyeceğiniz alanları da kapsıyor olabilir.

Bu bağlamda anonim kalmak isteyebilirsiniz. Genelde anonim internet kullanmak denince akla ilk başta kanunsuz işler geliyor. Halbuki aşağıdaki durumlar çoğumuz için geçerli olabiliyor:

• İş yerinizde WEB'de gezinmeyi sınırlayan önlemler olabilir.
• Özgür iradenizi internet ortamında ifade etmek istiyor olabilirsiniz ve başkaları tarafından sansürlenmek hoşunuza gitmiyor olabilir.
• Arama motorlarının ve reklamcıların hakkınızda bilgi toplamasından hoşnut değilsinizdir.
• Gittiğiniz yabancı ülke normalde kullandığınız yerlere erişimi kısıtlamıştır.
• Hükümetiniz bir gün sizin için neyin faydalı, neyin zararlı olduğunu sizden daha iyi bildiği düşünerek internetizi kısıtlayabilir.
• Kendinizi bir paranoyaya kaptırmış olabilirsiniz.

İnternete bağlı her cihaz özgün bir IP adresi alır. Bu her bağlandığınızda değişen veya sabit bir IP olabilir; her ihtimalde o zaman diliminde sadece sizin kullandığınız cihaza aittir. Ancak bu sayede sizin cihazınızın internetten talep ettiği bir veri sizin cihazınıza ulaşabilir. Bu IP adresi tek başına çok anlam ifade etmez, hangi ülkeden veya hangi şehirden olduğunuz belirlenebilir, ama internet servis sağlayıcınız (ISS) bu IP adreslerini kaydetmek zorundadır ve kendi müşteri veritabanıyla eşleştirdiğinde sizin adınız, adresiniz, telefon numaranız gibi bilgilere kolayca ulaşılır. ISS'ler bu bilgileri herhangi biriyle paylaşmazlar, ama kanunen yetkin kurumlar sorduğunda bu bilgileri paylaşmak zorundadırlar. Sadece zorunda oldukları zaman değil aynı zamanda kazanç sağlamak için de bu bilgilerin tamamını veya bir kısmını paylaşabilirler. Telefonunuza veya ePostanıza düşen isminizi barındıran size özel reklam veya duyurulara denk geldiğinizde bunun nasıl mümkün olduğunu hiç düşünmediniz mi?

Bir diğer bilgi toplama yolu ise çerezlerdir (Cookie). Siz bir WEB sitesini ziyaret ettiğinizde o sitenin sunucusu sizin internet gezginine saklaması için ufak bir metin dosyası gönderir. Bu sayede o sitede yaptığınız çoğu işlem bu dosya aracılığıyla kayıt altına alınabilir. Şifreleriniz, kredi kartı bilgileriniz, hangi sayfaları görüntülediğiniz vs gibi. Burada aslında amaç size zaman kazandırmak ve size daha iyi hizmet vermektir. Bu noktada ziyaret ettiğiniz sitenin çerezlerinden başka, o site içinde reklam vermiş olan ve belki de sizin hiç ilgilenmediğiniz başka sitelerinde üçüncü parti çerezleri cihazınıza yerleşir. Genellikle sorun bu üçüncü parti çerezlerinden doğmaktadır, çünkü siz, sizin hakkınızda bilgi depolayan bu kişiler hakkında fikir sahibi değilsinizdir.

Kayıt altına alındığınız daha birçok nokta var. Arama motorları sizin IP'inizle yapılan aramaları kaydederler. Örneğin google bu verileri dokuz ay saklar bu sayede siz google üstünde evinizi veya işyerinizi aradığınızda bu veri de dokuz ay boyunca saklanacak demektir. Yeterince huylandıysanız şimdi de kayıt altına girmekten kurtulmanın yasal yollarına bir bakalım.

Siz cihazınızdan bir internet sayfasına gitmek istediğinizde cihazınız bağlı olduğu ISS'e (TTnet, SuperOnline veya Turkcell, Avea, Vodafone vs) şu sayfayı istiyorum der. Bu istek sayfa adlarının IP'lerle eşleştirildiği DNS sunucusuna gönderilir. Ancak gelen cevaptan sonra cihazınız istediğiniz sayfanın verilerine ulaşabilir. Çoğu ISS kendi DNS sunucularını kullanır ve bu sunucular da fiziksel olarak bulundukları ülkenin kanunlarına göre ayarlanır. Bir internet adresine ulaşılmasının engellenmesinin en kolay yolu onun DNS kaydını silmek veya başka bir adrese yönlendirmektir. Ülkemizde en yaygın kullanılan teknik de budur. Örneğin siz ülkenizde erişimin engellendiği bir adrrese ulaşmak istediğinizde başka bir ülkedeki DNS sunucusunu kullanırsanız rahatça erişim sağlayabilirsiniz.

Bazı nispeten güvenilir açık DNS Sunucularının IP'leri:

• Google
  • 8.8.8.8
  • 8.8.4.4
• Open
  • 208.67.222.222
  • 208.67.220.220
• Norton
  • 198.153.192.1
  • 198.153.194.1
• Uydunet
  • 62.248.80.161
  • 62.248.80.162
• Dnsadvantage
  • 156.154.70.1
  • 156.154.71.1
• ScrubIt
  • 67.138.54.100
  • 207.225.209.66
• Verizon
  • 4.2.2.1
  • 4.2.2.2
  • 4.2.2.3
  • 4.2.2.4
  • 4.2.2.5
  • 4.2.2.6

Ele alacağımız ikinci çözüm Proxy sunucuları, daha doğru tanımıyla anonim Proxy sunucuları. Bu sunucular cihazınız ile internet arasındadır ve siz tüm isteklerinizi bu sunucular üzerinden gerçekleştirirsiniz ve aslında internete kullandığınız proxy sunucusu fiziksel olarak neredeyse oradan bağlanmış gibi görünürsünüz. Örneğin sizin bulunduğunuz ülkede engellenmiş içeriklere bir başka ülkedeki Proxy sunucusu üzerinden rahatça ulaşabilirsiniz. Bu konuda dikkatli olmanız oldukça önemli. Bilmediğiniz bir Proxy üzerinden bağlanmak tüm bilgilerinizin başkalarının eline geçmesine sebep olabilir. Sadece güvenilir ve açık bir gizlilik sözleşmesi olan Proxy sunucusu hizmeti veren firmaları tercih etmenizi öneririm. Size tavsiyem beleş (free) Proxy Sunucularından uzak durmanız olacaktır.

Burada değineceğim son ve kanımca en güvenli yöntem ise VPN (Virtual Private Network - Sanal Özel Ağ). İnternete erişim için kullandığınız cihaz ile dünyanın herhangi bir yerindeki başka bir VPN sunucu arasında size özel, şifrelenmiş bir tünel oluşturabilirsiniz. Bu sayede ISS'nız bile hangi veriyi, nereden aldığınızı bilemez ve siz internete seçtiğiniz VPN sunucusundan çıkmış görünürsünüz. Yine burada da güvenirliği yüksek, kayıt tutmayan ve açık bir gizlilik politikası olan firmaları tercih edin. Beleş VPN sadece deneme süreci gibi bir betimlemeyle kabul edilebilir. Aynı Proxy sunucusunda olduğu gibi kendinize şu soruyu sorun: "Eloğlu niye binlerce dolar maliyeti olan bir hizmeti size beleş versin?"

Hem Proxy hem de VPN'de bu hizmeti aldığınız fiziksel lokasyon önemlidir. Örneğin Türkiye'de yaşayan birinin gidip Amerika'dan bu tarz bir hizmet alması internetini yavaşlatabilir. Genel olarak kullandığınız internet hizmetlerine fazla atlama yapmayan sunuculara yönelmenizde fayda var. Şu atlama konusunu (hop) biraz açalım. Siz cihazınızdan bir internet sayfasına gitmek istediğinizde, cihazınız ISS'ınıza, ISS'ınız da DNS Sunucusuna mevzubahis internet sayfasının hangi sunucuda olduğunu sorar. Cevap olarak aldığı IP'ye direk olarak ulaşamaz, ulaşmak için geçiş noktaları kullanılır ve her geçiş noktasına bir atlama denir.

Örneğin

İstanbul'daki bir SuperOnline fiber internet kullanıcısı twitter.com adresine ulaşırken toplam 18 atlama gerçekleştirirken aşağı yukarı 42s harcar (daha doğrusu bu atlamaları sorgularken). 

Proxy ve VPN hizmetini bu işi yapan firmalardan satın alabileceğiniz gibi kendiniz yurtdışında bir sunucu barındırma/kiralama hizmeti alarak, bu sunucunuza istediğiniz hizmeti sağlayan sunucu yazılımlarını da yükleyebilirsiniz. Özellikle Linux SSh tabanlı ücretsiz ve tüm ihtiyaçlarınızı giderebilecek yazılımlar mevcut. Bu konularda bilgili değilseniz sizin için bu yazılımları yükleyip ayarlanmış bir şekilde size teslim eden firmalar da mevcut. Belki birkaç arkadaş bir araya gelip böyle bir çözüme de uzanabilirsiniz. Bu aşamada unutmamanız gereken önemli bir nokta ise tüm internet alışverişlerinin işbu sanal sunucu üzerinde gerçekleşeceğidir; bant genişliğinizi hesaplarken atlamayın.

Sorularınıza cevap vermek adına buraya ufak bir eklenti yapıyorum. Şahsen Proxy sunucusu kullanmıyorum. İki adet VPN Hizmetini denemişliğim var. Biri iOS kullanıcılarının aşina olduğu Hotspot Shield, diğeri de Private Internet Access. Hotspot Shield'in otomatik takrar bağlanma gibi güzel bir özelliği var. iOS cihazları her ekran koruması aktif olduğunda pil ömrünü uzatmak adına VPN bağlantısını kesiyor. Cihazı açtığınızda tekrar elle bağlanmak gerekiyor. Güzel özelliğine rağmen yavaş bulduğum için Private Internet Access'e geçtim. Aynı anda beş cihazdan bağlantı kurmanıza izin veriyor, bana tam yetti. :) Hızı şimdilik iyi gibi, ama iOS cihazlarda elle bağlanmadan sıkıldım açıkçası. Tecrübem olmayan, ama adlarını duyduğum Avrupa'da sunucuları olan bazı VPN hizmeti sunan firmaları da listeleyeyim:

• AirVPN, aylık 9$, iOS uyumlu
• avast! SecureLine VPN, aylık 7.99$
• CyberGhost VPN, aylık 4.99€, iOS uyumlu
• Hotspot Shield, aylık 2.99$, iOS uyumlu
• Invisible Browsing VPN, aylık 7.95$, iOS uyumlu
• Private Internet Access, aylık 6.95$, iOS uyumlu
• VPN Express, aylık 2.99$, iOS uyumlu

Anonim internetinizin tadını çıkartın. Bunu yaparken bulunduğunuz ülkenin kanunlarını çiğnemeyin. Sonra bana gelip işte burada bu adam bunları yazmıştı demeyin, tanımam sizi. Burada anlattığım herşey günümüz kanunlarına uygun, satın alabileceğiniz veya ücretsiz faydalanabileceğiniz hizmetlerdir. Kurum ve kuruluşlar bu hizmetleriyle ilgili kendi sözleşmelerini imzalamanız için size sunacaklardır. Aldığınız bu hizmetleri nasıl, ne amaçla, nerede kullanacağınız tamamıyla sizin kendi insiyatifinizdedir; ne beni, ne de başka birini ilgilendirir.

• Sonraki >